در چشمانداز اقتصادی ایران، زنان کارآفرین نه به عنوان بازیگرانی حاشیه‌ای، بلکه به عنوان موتور محرک اصلی تولید، نوآوری و اشتغال‌زایی ظاهر شده‌اند. آنان با تلفیق دانش، خلاقیت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، در حال تعریف مجددی از فضای کسب‌وکار و هدایت اقتصاد ملی به سمت آینده‌ای پایدار و دانش‌بنیان هستند.
توانمندسازی اقتصادی؛ از حاشیه به متن
کارآفرینی زنان دیگر یک پدیده حاشیه‌ای نیست،بلکه به یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی و اجتماعی در سراسر جهان تبدیل شده است. این تحول در ایران نیز با شتابی فزاینده در حال وقوع است، به طوری که نرخ رشد کسب‌وکارهای تحت مالکیت زنان در بسیاری از کشورها از همتایان مرد خود پیشی گرفته که نشان‌دهنده پتانسیل عظیم این گروه برای شکوفایی اقتصادی است.
عبور از چالش‌ها و خلق فرصت‌های نو
زنان کارآفرین اگرچه با چالش‌هایی چون دسترسی محدودتر به سرمایه،تعصبات جنسیتی ناخودآگاه و دشواری در ایجاد تعادل میان کار و زندگی شخصی مواجه هستند، اما با راهبردهایی هوشمندانه بر این موانع غلبه می‌کنند. برنامه‌های مربیگری تخصصی، ایجاد شبکه‌های حمایتی قوی و استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای کاهش موانع جغرافیایی از جمله این راهکارها است.
راهبردهای کلان برای شتاب‌بخشیدن به رشد
سیاست‌های کلان اقتصادی در ایران،هدف افزایش ۲۵ درصدی مهارت‌های شغلی زنان را در برنامه هفتم توسعه دنبال می‌کنند. این چشمانداز مبتنی بر توسعه آموزش‌های بازاریابی و فناوری‌های نوین دیجیتال برنامه‌ریزی شده و توسعه زیرساخت‌های نوآوری در حوزه زنان، انعطاف‌پذیری در فرآیند کسب‌وکار این گروه از جامعه را افزایش می‌دهد.
نمادهای عینی کارآفرینی زنانه
زنان کارآفرین ایرانی ثابت کرده‌اند که می‌توانند با منابع محدود،بالاترین بهره‌وری را داشته باشند. آنان با ورود به کسب‌وکارهای بومی، الگوی جدیدی از کسب درآمد را خلق کرده و در حوزه‌های سلامت دیجیتال، فناوری‌های سبز، کشاورزی سالم و اقتصاد دانش‌بنیان به طور ملموس نقش‌آفرین بوده‌اند.
بین‌المللی‌شدن؛ تمایز زنان کارآفرین ایرانی
برخلاف الگوی جهانی که زنان بیشتر بر بازارهای محلی متمرکز هستند،در مناطق آسیای مرکزی و شرقی، استارتاپ‌هایی که بر بازارهای بین‌المللی تمرکز دارند، به طور مساوی توسط مردان و زنان رهبری می‌شوند. پدیده مشابهی در ایران نیز مشاهده می‌شود، جایی که ۶۱ درصد از زنان کارآفرین در بازارهای بین‌المللی فعالیت دارند. این آمار نشان‌دهنده ظرفیت فوق‌العاده زنان ایرانی برای حضور در عرصه تجارت جهانی است.
بسترهای نهادی و حمایت‌های ساختاری
حمایت‌های نهادی و ساختاری نقش مهمی در شتاب‌گیری کارآفرینی زنان ایفا می‌کند.رونمایی از «کنسرسیوم ملی بانوان کارآفرین ایران» به عنوان حرکتی ملی و اثرگذار برای شبکه‌سازی و توانمندسازی زنان در اقتصاد کشور، نمونه‌ای از این اقدامات است. این کنسرسیوم با هدف ایجاد پیوند میان شرکت‌های بانومحور، تبادل تجربه‌های ملی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی شکل گرفته است.
افق‌های آینده و نقشه راه پیش رو
همکاری میان نهادهای دولتی و بخش خصوصی برای تبدیل این ظرفیت کلیدی به توسعه اقتصادی پایدار ضروری است.طراحی بسته‌های حمایتی، تسهیلات بانکی و خطوط اعتباری ویژه می‌تواند مسیر رشد اقتصادی زنان را هموار سازد. وقتی زنان در مدار نوآوری قرار گیرند، اکوسیستم تولید متنوع‌تر، رقابتی‌تر و تاب‌آورتر می‌شود.
سخن پایانی: ترسیم آینده‌ای روشن
زنان کارآفرین ایرانی با ایمان،خلاقیت و خودباوری، قدرت نرم اقتصاد کشور هستند و با خلق فرصت در دل بحران‌ها، امید را بازآفرینی می‌کنند. کارآفرینی زنانه دیگر صرفاً فعالیت اقتصادی نیست، بلکه جنبشی فرهنگی و اجتماعی است که اقتصاد را انسانی‌تر کرده است. آینده از مسیر اندیشه‌هایی می‌گذرد که جنسیت نمی‌شناسد و در سرزمینی که دانایی معیار باشد، فرصت خود عدالت می‌آفریند. زنان نوآور، نیمه روشن اقتصادی هستند که آینده از روشنایی آنان آغاز می‌شود.
این یادداشت با استناد به گزارش‌های معتبر و رویدادهای اقتصادی اخیر تهیه شده که تصویری روشن از نقش بی‌بدیل زنان در عرصه تولید و کارآفرینی ارائه می‌دهد.
نویسنده یادداشت : اعظم صمدزاده
