یادداشت: دکتر سیروس داودی
خاموشی در کتابخانه، خاموشی در گفتگو
کتابخانه مرکزی خوزستان، در ساحل کیانپارس اهواز، سال‌هاست مأمن اهل فرهنگ و دوستداران اندیشه است، جایی که در روزگار غبار و گرما، چراغ انجمن‌های ادبی‌اش به همت فردین کوراوند دبیر پرتلاش انجمن‌های ادبی استان روشن مانده است.
اما این روزها، صدای خاموشی دوباره از پله‌های خاک‌گرفته کتابخانه شنیده می‌شود.
در شهری که دمای هوا هنوز تا پایان مهرماه از نفس نمی‌افتد، خاموشی ناگهانی برق، کولرها را از کار انداخته و فضای کتابخانه را به گرمای طاقت‌فرسایی سپرده است. کولرهای کتابخانه خاموش‌اند و حتی آسانسور ساختمان نیز به دلیل قطع برق از کار افتاده است، آسانسور خاموش، رفت‌وآمد را برای بسیاری از علاقه‌مندان به‌ویژه سالمندان،جانبازان،معلولین و حتی برخی بانوان ناممکن کرده و طبقه دوم، جایی که زمانی انجمن ادبی استان در آن جان می‌گرفت، اکنون به سکوت و تاریکی سنگینی فرو رفته است.
این در حالی است که مدیرکل محترم کتابخانه‌های عمومی استان، در صفحه شخصی خود در فضای مجازی، از حضور تازه‌اش به‌عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران خبر داده و عملاً نشانی از مدیریت میدانی در کتابخانه مرکزی دیده نمی‌شود.
روزگاری نه‌چندان دور، همین کتابخانه پناه اهل قلم بود، مکانی که نوجوانان و جوانان خوزستانی در آن از شعر و داستان و رؤیا سخن می‌گفتند. امروز اما خاموشی برق، استعاره‌ای از خاموشی گفتگو شده است.
اکنون که از خلع‌ید موزه و بازپس‌گیری آن خوشحالیم، جا دارد به پله‌های خاموش و تالار ساکت کتابخانه مرکزی نیز نگاهی دوباره انداخته شود. خوزستان، استانی است که به هر چراغی از جنس فرهنگ نیاز دارد. چراغ گفت‌وگو را اگر خاموش بگذاریم، دیگر چه تفاوتی میان شب و روز خواهد بود؟
در همین روزها که معاونت سیاسی اجتماعی استانداری، طرح«تاگ» را در شهرستان‌ها برای ترویج گفت‌وگو و همدلی افتتاح می‌کند، شایسته است به چراغ خاموش گفتگو در کتابخانه مرکزی اهواز نیز توجهی شود. چراکه گفت‌وگو، نه در سالن‌های رسمی، بلکه در همین پاتوق‌های فرهنگی زاده می‌شود، جایی که جوان و شاعر و دانشجو، با یک لبخند، از کلمه پلی به فردا می‌سازند.
در روزگاری که اهواز و خوزستان بیش از هر زمان دیگری به گفت‌وگو، اندیشه و تعامل فرهنگی نیاز دارد، خاموشی چراغ کتابخانه مرکزی استان در ساحلی کیانپارس، نشانه‌ای غم‌انگیز از فراموشی« فرهنگ گفتگو» است خوزستان سال‌هاست از ضعف زیرساخت‌های فرهنگی رنج می‌برد. در شهری که گرما و رطوبت تابستانش گاهی به چهل و پنج درجه می‌رسد، نبود برق در کتابخانه مرکزی، نه فقط یک خطای فنی بلکه نوعی بی‌احترامی به اهل فرهنگ است.
کتابخانه‌ها فقط مکان نگهداری کتاب نیستند، بلکه حافظ روح شهرند. اگر پله‌های غبارگرفته کتابخانه را بالا برویم و به سالن‌های خاموش و صندلی‌های خالی نگاه کنیم، صدای خاموش‌شده‌ی نسلی را خواهیم شنید که زمانی در همین جا از شعر، انسان، زمین و امید سخن می‌گفت. امروز شاید زمان آن رسیده باشد که دوباره آن چراغ را روشن کنیم، نه فقط با برق، که با باور به فرهنگ گفتگو.
امروز کتابخانه مرکزی اهواز به خاموشی رفته همچون چندین کتابخانه های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان طی دو سال گذشته، اما امید آن است که با تدبیر و توجه مسئولان فرهنگی و اجتماعی استان، این سکوت دوباره به زمزمه و زندگی بدل شود. چرا که هر خاموشی در این مراکز، خاموشی بخشی از هویت فرهنگی ماست.
دکتر سیروس داودی
کنشگر اجتماعی و نماینده سازمان های مردم نهاد خوزستان
